Logistyka morska to wbrew pozorom pojęcie bardzo szerokie. Zadaniem logistyki morskiej jest bowiem planowanie i nadzór nad terminowym i efektywnym przepływem towarów oraz usług. Co ciekawe, dotyczy ona całego łańcucha dostaw – począwszy od produkcji, poprzez dystrybucję aż po dostarczanie. Proces ten obejmuje więc zarówno początkowych dostawców elementów, jak i finalnych odbiorców gotowego produktu. Okazuje się też, że logistyka morska musi dzisiaj mierzyć się z wieloma różnymi problemami.
Transport morski a kontenery
W zasadzie nieodłącznym elementem transportu morskiego są kontenery. Co więcej, zapotrzebowanie na tego typu jednostki ładunkowe jest coraz większe. Eksperci szacują, że obecnie w światowej gospodarce jest ponad 32 miliony kontenerów, z czego 2,6 mln to obiekty puste. Wynika to z problemu znalezienia ładunku powrotnego. Przykładowo w roku 2010 z Azji do Ameryki Północnej przepłynęło niemal 11 mln kontenerów, a w kierunku powrotnym było to tylko 65% tej wartości.
Podstawową przyczyną gromadzenia się pustych kontenerów w przypadku logistyki morskiej jest brak równowagi rynkowej, co powoduje ciągłe przebywanie w portach importowych o niskim potencjale eksportowym pustych kontenerów. Tak jest przede wszystkim w Ameryce Północnej, która uznawana jest za główny rynek konsumpcyjny na świecie. Innym problemem jest brak równowagi opłat taryfowych. W Europie czy Ameryce Północnej opłaty taryfowe są wyższe, aby zminimalizować skutki transportu pustych kontenerów w kierunku powrotnym, głównie do Chin. Zmniejszenie tych opłat znacznie obniżyłoby całościowy koszt transportu morskiego.
Problem pustych kontenerów
Okazuje się, że w przypadku przewoźników oceanicznych popularne staje się kupowanie nowych kontenerów. Często jest to bowiem bardziej opłacalne niż transport pustego kontenera i pokrycie kosztów jego składowania. To samo dotyczy spadku kosztów leasingu. Armatorzy niekiedy też, aby uzyskać dodatkowe dochody wynajmują kontenery dla innych gałęzi transportu np. transportu samochodowego czy kolejowego.
Są pewne pomysły, jak można zniwelować ten problem. Jak dotąd jednak on istnieje i to na bardzo dużą skalę. Eksperci są zdania, że nierównowaga między eksportem a importem będzie istnieć zawsze. Trzeba więc znaleźć jak najlepszy sposób zarządzania pustymi kontenerami. W końcu celem kontenera poza samym transportem towaru jest generowanie zysku. Kontener w praktyce generuje zyski tylko wtedy, gdy jest wykorzystywany jako elementem w szybkich łańcuchach dostaw. Dlatego sposobem przeciwdziałania temu problemowi logistyki morskiej może być stosowanie kontenerów składanych. Dzisiaj sięga się po nie stosunkowo rzadko, tymczasem po złożeniu zajmują one tylko 1/4 objętości tradycyjnego kontenera wypełnionego po brzegi. Ponadto kluczem do sukcesu może być lepsza synchronizacja przepływów importowo-eksportowych oraz obustronna współpraca między konkurującymi ze sobą na co dzień przewoźnikami morskimi.